Trật khớp háng bẩm sinh là tình trạng trẻ chào đời có khớp háng không ổn định, nguyên nhân do sự hình thành bất thường ở bộ phận này trong giai đoạn đầu phát triển của thai nhi. Đây là dị tật bẩm sinh tương đối hiếm gặp, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể để lại các di chứng liên quan tới cơ xương khớp; Ngoài ra còn ảnh hưởng tới thẩm mỹ và khả năng sinh sản ở trẻ em gái sau này.
Trong nội dung dưới đây các bạn hãy cùng Daiviet Sport tìm hiểu về Phương án điều trị và phục hồi cho trẻ trật khớp háng bẩm sinh nhé.
Yếu tố gây trật khớp háng bẩm sinh
Trật khớp háng bẩm sinh là một dị tật, khi đầu trên xương đùi không khớp chính xác với ổ khớp trên xương chậu hoặc là nằm trật ra phía bên ngoài của ổ khớp. Khớp háng có thể bị trật ở 1 hoặc cả 2 bên. Thống kê cho thấy, tật này có tỉ lệ mắc 1/8.000 – 10.000 trẻ sơ sinh, nữ bị nhiều hơn nam.
Hiện nay, nhiều chuyên gia coi đây như là một trong những bệnh lý của khớp háng, gọi là “Loạn sản khớp háng trong quá trình phát triển”. Các yếu tố nguy cơ gây bệnh gồm:
- Trường hợp sinh ngôi mông hoặc con so sẽ dễ bị trật khớp háng hơn.
- Do nội tiết của mẹ, đặc tính lỏng lẻo của bao khớp cũng như dây chằng tại khớp háng.
Phát hiện trật khớp háng bẩm sinh
Trật khớp háng có thể phát hiện được sau sinh hoặc vài tuần đầu sau đó với các dấu hiệu điển hình như: Giới hạn cử động của khớp háng, vị trí đầu gối không đều nhau, các nếp gấp không cân xứng, chân bên bị trật khớp ngắn hơn so với bên lành.
Các biện pháp có thể được áp dụng để phát hiện trật khớp háng bẩm sinh gồm:
- Nghiệm pháp Ortolani dương tính: Phần đùi của khớp bị nghi trật được dạng ra, kéo nhẹ nhàng về trước. Sự bất thường có thể nhận thấy được rõ hơn.
- Nghiệm pháp Barlow dương tính: Khớp háng được quay lại vị trí ban đầu và tiếp đó được đưa ra một chút, rồi được đẩy lùi về sau. Âm thanh lạo xạo chỉ ra rằng phần đầu của xương đùi đang di chuyển ra khỏi ổ khớp. Nếu bị trật một bên thì nếp lằn mông bị mất cân xứng và chi dàu không đều nhau. Còn nếu bị trật cả hai bên thì sẽ giới hạn tầm vận động của hai khớp háng.
Trẻ bị trật khớp háng bẩm sinh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ để lại những biến chứng nặng nề như: Thoái hóa khớp háng, dáng đi bất thường, hai chân có độ dài không tương đương, biến dạng khung chậu khiến ảnh hưởng tới khả năng sinh nở của bé gái sau này, gây gù hoặc vẹo cột sống do tình trạng không cân xứng của hai chân.
Điều trị trật khớp háng bẩm sinh cho trẻ
Dùng nẹp chỉnh hình
Các loại nẹp được dùng để điều trị trật khớp háng bẩm sinh gồm:
- Nẹp Pavlik Harness: Là loại nẹp, đai mềm, được sử dụng phổ biến.
- Nẹp kiểu gối Freijke: Tiện dụng, thường dùng cho các trường hợp khớp gối bị lỏng lẻo.
- Nẹp làm bằng chất liệu xốp mềm.
Thời gian đeo nẹp là từ khi sau sinh tới khi 1 tuổi, đeo liên tục cả ngày và đêm trong 06 tháng đầu, và đeo ban đêm trong 06 tháng tiếp theo.
Bó bột chỉnh hình
Biện pháp này được chỉ định cho trẻ bị trật khớp háng bẩm sinh cho tới trước 06 tháng tuổi. Nguyên liệu chủ yếu được dùng là vải cotton, bột bó, kết hợp cùng thuốc giảm đau, thuốc khử trùng.
Trường hợp phát hiện muộn, trẻ đã biết đi, khi cha mẹ đưa tới bệnh viện với lý do chân trẻ đi khập khiễng thì trẻ sẽ được kéo tạ, bó bột để cố định khớp háng trong khoảng thời gian 03 tháng. Sau thời gian này, nếu như khớp háng không hồi phục thì sẽ đợi chỉ định phẫu thuật từ bác sĩ. Việc phẫu thuật ở giai đoạn này cũng tương đối đơn giản, không phải thực hiện cắt xương đùi, thời gian phẫu thuật cũng ngắn và khả năng phục hồi cao.
Ở độ tuổi lên 10, trẻ thậm chí vẫn có thể thực hiện phẫu thuật nhưng khả năng phục hồi sẽ kém hơn. Việc điều trị càng trễ càng khiến trẻ có nguy cơ bị hoại tử chỏm cao. Đây được xem là biến chứng nguy hiểm nhất của trật khớp háng bẩm sinh. Nếu không được điều trị kịp thời và phù hợp sẽ gây đau đớn mỗi khi đi lại, vẹo cột sống, thoái hóa cột sống, thoái hóa khớp đầu gối…
Trong thời gian bó bột thì cha mẹ cần theo dõi. Nếu như các ngón chân của trẻ bị sứng, tím, đau thì các bậc cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để tháo bột, tránh hoại tử. Ngoài ra, cần theo dõi tai biến: Tỳ đè dẫn tới viêm hoặc loét da cũng như các tổ chức bên dưới da; Tổn thương các phần mềm như gân, cơ, dây chằng; Teo cơ và giảm vận động do thời gian bất động lâu.
Phục hồi chức năng cho trẻ bị trật khớp háng bẩm sinh
Nếu được phát hiện sớm và tập vật lý trị liệu phục hồi chức năng thì trật khớp háng bẩm sinh sẽ đạt tỉ lệ phục hồi hơn 96%, tránh nguy cơ bị tàn tật về sau. Trẻ nên được phát hiện và tập vật lý trị liệu trước 04 tháng tuổi, và lý tưởng nhất là trước 01 tháng tuổi.
Trẻ dưới 01 tháng tuổi thường ngủ nhiều, ít cử động, nên khi đặt tã với 1 cụ mút để giúp dạng khớp háng sẽ có hiệu quả tốt. Việc điều trị đơn giản là giúp duy trì vị trí của khớp háng ở trong tư thế đầu gối co lên và dạng ra phía bên ngoài trong 02 tháng trong tư thế đầu gối được co lên và dạng ra phía bên ngoài trong 02 tháng.
Việc điều trị kéo dài tới khi kết quả phim chụp X-quang, siêu âm cho thấy đàu trên của xương đùi đã trở về vị trí bình thường. Tư thế này cũng giúp duy trì vị trí chính xác của đầu trên xương đùi cũng như kích thích ổ khớp phát triển một cách bình thường.
Đối với trẻ từ 01 – 06 tháng tuổi thì việc điều trị cũng được thực hiện theo cách như trên để nắn đầu trên của xương đùi vào ổ khớp, và thông thường từ 3 – 4 tuần thì đầu trên của xương đùi sẽ trở lại vị trí bình thường. Kỹ thuật này có tỷ lệ thành công từ 90 – 95%.
Ở nhà các bậc cha mẹ có thể thực hiện các biện pháp giữ trẻ ở tư thế dang rộng khớp háng và gập gối bằng cách: Đóng bỉm khi vệ sinh, cõng hoặc là địu trẻ, đặt trẻ ở tư thế nằm sấp khi ngủ.
Trên đây là một số chia sẻ về Phương án điều trị và phục hồi cho trẻ trật khớp háng bẩm sinh. Khi trẻ có những dấu hiệu của trật khớp háng các bạn nên đưa trẻ tới bệnh viên chuyên khoa để được các bác sĩ khám, chẩn đoán mức độ tổn thương, tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.
Nếu còn câu hỏi hay thắc mắc nào khác hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn cụ thể. Daiviet Sport là nhà cung cấp các máy tập thể thao, dụng cụ phục hồi chức năng uy tín, chất lượng tại Việt Nam. Hiện đang cung cấp cho thị trường nhiều sản phẩm chính hãng như: Dụng cụ phục hồi chức năng 3 trong 1, 4 trong 1, giường kéo giãn bằng cơ, điện.
Mọi chi tiết xin vui lòng liên hệ:
Công ty CP xuất nhập khẩu Thể Thao Đại Việt
- Địa chỉ: Số 125 Vũ Tông Phan, Q. Thanh Xuân, Hà Nội
- Điện thoại: 02466.836.247 - 02462.917.247 - 02462.605.567
- Email: cskh@daivietsport.com
Xem thêm: dụng cụ vật lý trị liệu
