Lưng có cấu trúc phức tạp, bao gồm xương – cơ – khớp – dây thần kinh. Lưng bao gồm cột sống, là bộ phận làm nhiệm vụ nâng đỡ toàn bộ phần trên của cơ thể nên rất dễ bị tổn thương tại các mô mềm cũng như cột sống, gây đau.
Đau lưng có thể bắt gặp ở bất cứ ai, ở những thời điểm khác nhau trong cuộc đời. Đó có thể là biểu hiện của quá trình lão hóa, nhưng cũng có thể là triệu chứng của nhiều bệnh lý khác nhau.
Trong nội dung dưới đây Daiviet Sport sẽ chia sẻ về Chữa đau lưng hiệu quả bằng vật lý trị liệu, giúp các bạn hiểu hơn về nguyên nhân cũng như các biện pháp trị liệu giúp giảm đau.
Nguyên nhân gây đau lưng
Nguyên nhân gây đau lưng rất đa dạng:
- Tuổi tác: Người càng có tuổi thì khả năng bị thoái hóa khớp càng cao, dẫn tới nguy cơ chèn ép rễ thần kinh và gây nên những cơn đau ở lưng.
- Chấn thương: Trường hợp tai nạn, nếu nhẹ thì người bệnh có thể nhanh chóng cảm nhận được những cơn đau tại các mô mềm. Nếu nặng, khiến cho đốt sống bị tổn thương và hình thành các gai xương chèn ép lên dây thần kinh sẽ dẫn tới đau lưng.
- Tính chất công việc: Những người thường xuyên lao động nặng nhọc, thường xuyên phải ngồi xuống đứng lên, ngồi nhiều một chỗ cũng có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng đau lưng.
- Thừa cân, béo phì: Trọng lượng cơ thể lớn gây áp lực lên hệ thống xương khớp, tác động đến đường cong sinh lý tự nhiên của cơ thể (đẩy xương chậu ra trước và xương lưng cong quá sâu) khiến cho lưng bị đau. Béo phì cũng khiến các dây chằng phải làm việc vất vả hơn để giữ cân bằng cơ thể, gây đau mỏi.
- Viêm xương khớp: Viêm xương khớp thường xảy ra ở sụn khớp và đĩa đệm. Khi cột sống của chúng ta bị thoái hóa sẽ gây đau ở vùng lưng dưới, cơn đau gia tăng mỗi khi thực hiện động tác cúi người, vặn mình, nâng vật nặng.
- Viêm cột sống dính khớp: Đây là dạng đau khá phức tạp, không chỉ ở lưng mà còn có thể lan xuống mông – đùi – ngực – gáy; Đau cứng cột sống khiến đi lại khó khăn; Cơn đau có thể chỉ vài ngày, nhưng cũng có thể kéo dài vài tháng giống như mãn tĩnh.
- Thoát vị đĩa đệm: Đĩa đệm lồi ra khỏi vị trí ban đầu và chèn ép lên rễ thần kinh, tủy sống, gây đau.
- Chấn thương hoặc bong gân: Chấn thương gãy xương ở cột sống gây cảm giác đau buốt. Người bệnh bị đau sau khi mang đồ vật nặng khiến bong gân hoặc dây chằng giãn quá mức.
- Do loãng xương: Bước vào độ tuổi trung niên chúng ta thường thấy đau âm ỉ ở cột sống, thắt lưng, xương chậu, đầu gối. Nguyên nhân chủ yếu là do loãng xương – một trong những tác động của quá trình lão hóa.
Đau lưng thường gặp ở những vị trí nào?
Đau lưng có thể xuất hiện ở toàn bộ vùng lưng hoặc một vị trí cụ thể hơn:
- Đau toàn bộ lưng: Khiến người bệnh mệt mỏi, vận động khó khăn.
- Đau lưng trên: Thường gặp ở những người phải ngồi làm việc trong thời gian dài khiến sai tư thế. Trường hợp khác là chấn thương cột sống ngực, lao động nặng quá sức.
- Đau lưng dưới, vùng thắt lưng: Thường là do bệnh lý, người bệnh nên đến bệnh viện để được kiểm tra và chẩn đoán chính xác.
- Đau bên trái lưng: Có thể là dấu hiệu của các bệnh lý liên quan tới xương khớp như đau thần kinh tọa, thoát vị đĩa đệm cột sống, gai cột sống… Ở chị em phụ nữ còn có thể là dấu hiệu của các bệnh phụ khoa.
- Đau lưng bên phải, hạ sườn phải: Chủ yếu là do thoát vị đĩa đệm.
Vật lý trị liệu cho người bị đau lưng
Trường hợp nào nên áp dụng vật lý trị liệu khi bị đau lưng
Mục đích của vật lý trị liệu là giảm đau lưng, tăng phạm vi chuyển động cũng như sự linh hoạt, tăng cường sức cơ cũng như đĩa đệm cột sống.
Những điều cần lưu ý khi sử dụng vật lý trị liệu
Giảm đau lưng bằng vật lý trị liệu thường được áp dụng khi:
- Cơn đau không kéo dài quá 2 – 6 tuần.
- Đau nhức thường xuyên tái phát.
- Đau lưng ảnh hưởng tới sinh hoạt thông thường: Đứng, ngồi, nhấc đồ vật…
Vật lý trị liệu thường được xem xét trước khi áp dụng các phương pháp khác như phẫu thuật hay châm cứu.
Các tác nhân vật lý giúp trị đau lưng
Các ứng dụng vật lý được sử dụng trong điều trị đau lưng rất đa dạng:
- Siêu âm: Sử dụng sóng âm để giảm đau, giảm viêm, gia tăng tuần hoàn máu, giảm kết dính của các mô dưới da.
- Sóng ngắn: Làm nóng vùng lưng, có tác dụng giảm co thắt cơ, giảm đau, giảm viêm, lưu thông máu tốt hơn.
- Tia hồng ngoại: Các tia hồng ngoại có bước sóng dài mang theo năng lượng có thể tác động sâu dưới da, giảm đau viêm cũng như co thắt cơ.
- Dòng điện: Dán các điện cực lên lưng để dòng điện có cường độ nhỏ đi qua cơ thể. Người bệnh cảm nhận được sự tê, rung ở vùng được tác động, tác dụng giảm co thắt cơ, phòng ngừa teo cơ, giảm đau.
- Kéo giãn: Sử dụng giường kéo giãn bằng điện hoặc cơ, thiết bị phục hồi chức năng KZ-401 để làm giãn cột sống, giảm áp lực lên các đĩa đệm.
Bài tập vận động cho người bị đau lưng
Vận động trị liệu là một nhánh của vật lý trị liệu, có tác dụng phục hồi chức năng, giúp người bệnh lấy lại biên độ vận động, nhanh chóng trở lại với cuộc sống và sinh hoạt đời thường.
Dưới đây là một số bài tập vận động mà các bạn có thể tham khảo:
Tư thế ôm gối
Động tác này đòi hỏi người thực hiện chuyển động đấu gối tới ngực, toàn bộ vùng lưng sẽ được tác động và kéo dài. Đồng thời cơ ở lưng dưới, vùng hông cũng được làm giãn, giảm đau hiệu quả.
- Sử dụng 1 tấm thảm yoga, trải ra sàn.
- Nằm ngửa trên thảm, từ từ co 1 hoặc cả 2 đầu gối lên.
- Ép sát đầu gối về phía ngực, dùng cả 2 tay để ôm và cố định.
- Từ từ co đầu lại, tới khi chạm vào đầu gối. Nếu thấy khó thì ban đầu bạn chỉ có thể giữ thẳng lưng.
- Giữ tư thế trong 5 giây rồi thả lỏng và trở về vị trí ban đầu.
- Lặp lại động tác 10 – 12 lần.
Tư thế cúi đầu
Ở động tác này phần cột sống sẽ được làm giãn và giảm áp lực, cải thiện đau lưng dưới.
- Chống 2 chân và 2 tay xuống sàn, mông ở vị trí cao nhất, tạo thành hình tam giác.
- Giữ nguyên tư thế sao cho toàn bộ xương bả vai hướng xuống, nhờ đó các nhóm cơ sẽ hoạt động tối đa và kéo căng.
- Nếu thấy khó thì ban đầu bạn có thể hạ gối và cong một chút, đến khi quen thì điều chỉnh dần.
- Giữ tư thế trong 10 giây rồi thả lỏng.
- Lặp lại động tác 5 lần
Tư thế nâng chân
Bài tập này tập trung vào phần gân khoeo, cơ lưng, cơ hông giúp giảm đau hiệu quả. Kiên trì thực hành hàng ngày sẽ giúp xương khớp linh hoạt, cơ thẻ dẻo dai.
- Nằm sấp trên sàn, khoảng cách 2 chân rộng bằng vai, hai tay vươn thẳng tương tự như đang bơi sải.
- Hít một hơi thật sâu rồi từ từ nâng một bên chân lên, giữ trong vài giây, tay vươn thẳng hoặc cũng có thể nâng lên như chân.
- Hạ xuống, đồng thời thở ra.
- Lặp lại động tác 10 lần.
Xoay cột sống
Bài tập này rất tốt cho cơ lưng, bạn có thể thực hiện ngay trên giường ngủ. Nó giúp cơ lưng trên và cơ lưng dưới được thư giãn, giảm nhức mỏi.
- Nằm ngửa, 2 tay mở ra hai bên.
- Từ từ co một bên đầu gối, tiếp đó xoay toàn bộ phần hông sang trái, thân trên thì thả lỏng tự nhiên.
- Giữ trong vài giây rồi trở về tư thế ban đầu, làm tương tự với bên còn lại.
- Thực hiện 5 lần với mỗi bên.
Bài tập cho nhóm cơ gân kheo
Động tác này giúp cho cơ gân khoeo linh hoạt hơn, cơ ở thắt lưng dưới giãn nở đáng kể, giảm áp lực đồng thời tăng khả năng chịu đựng ở lưng.
- Ngồi bệt xuống sàn, giữ thẳng lưng.
- Từ từ duỗi 2 chân về đằng trước.
- Hai tay vươn ra chạm vào chân.
- Giữ trong 20 – 30 giây rồi thả lỏng về tư thế ban đầu.
- Lặp lại động tác 3 lần.
Những điều cần lưu ý khi sử dụng vật lý trị liệu
Vật lí trị liệu là biện pháp không xâm lấn, ít để lại tác dụng phụ. Tuy nhiên việc áp dụng cũng có những trường hợp chống chỉ định, cần lưu ý:
- Những trường hợp chống chỉ định với vật lý trị liệu: Bị gãy xương và việc sử dụng tác động vật lý khiến ảnh hưởng tiêu cực đến sự hồi phục của xương. - Người bệnh đang hồi phục sau phẫu thuật nhưng vết thương không cải thiện.
- Vật lý trị liệu có nhiều cách và việc sử dụng phải phù hợp, không phải ai cũng đáp ứng. Đơn cử, một số bài tập vận động dạng nặng sẽ không thích hợp với người bị chấn thương cột sống. Nó có thể khiến trầm trọng thêm bệnh đau lưng.
- Phụ nữ mang thai không phù hợp với kĩ thuật giảm áp cột sống (sử dụng giường hoặc bàn kéo để làm giãn toàn bộ cột sống).
- Không nên thực hiện các bài tập yêu cầu phải chạm được ngón tay vào ngón chân; Bởi nó tạo ra nhiều áp lực lên đĩa đệm cũng như dây chằng cột sống. Mặt khác, cơ lưng và gân khoeo có thể bị căng giãn quá nhiều.
- Người bị đau lưng do thoát vị đĩa đệm không nên tự tập bài sit-up (đứng lên – ngồi xuống). Mục đích của nó là để tăng cường cơ bụng, tuy nhiên việc đặt nhiều áp lực lên đĩa đệm có thể khiến bạn bị đau nhiều hơn.
Trên đây là một số chia sẻ về Chữa đau lưng hiệu quả bằng vật lý trị liệu từ Daiviet Sport. Mong rằng qua các thông tin trong bài viết các bạn hiểu hơn về chứng đau lưng, nguyên nhân gây bệnh, cũng như việc áp dụng trị liệu bằng vật lý sao cho phù hợp, hiệu quả. Điều quan trọng là khi có triệu chứng đau chúng ta nên đến bệnh viện để được các bác sĩ chuyên khoa kiểm tra, xác định chính xác bệnh lý, mức độ nghiêm trọng, cũng như tư vấn phương pháp điều trị tốt nhất.
Nếu còn câu hỏi nào khác hay có nhu cầu mua máy vật lý trị liệu, các bạn hãy liên hệ với Daiviet Sport để được tư vấn cụ thể !
