Hoạt dịch ở trong ổ khớp có tác dụng bôi trơn và giảm ma sát, giúp cho các cử động của cơ thể linh hoạt hơn. Nó cũng có tác dụng nuôi dưỡng sụn khớp, giảm sự bào mòn và trượt trực tiếp lên nhau của các xương. Tuy nhiên, vì một nguyên nhân nào đó khiến cho lượng dịch khớp gia tăng quá mức sẽ dẫn tới tình trạng tràn dịch, gây đau khớp, hạn chế vận động, một số trường hợp còn có thể phá hủy khớp.
Trong nội dung dưới đây Daiviet Sport sẽ chia sẻ với các bạn về Tràn dịch khớp gối - Phương pháp vật lý trị liệu hiệu quả. Qua đó giúp các bạn hiểu hơn về hiện tượng này cũng như cách phòng ngừa và điều trị.
Hiểu về tràn dịch khớp gối
Tràn dịch khớp gối được hiểu là tình trạng gia tăng lượng dịch một cách bất thường ở bên trong khớp đầu gối khiến cho người bệnh không thể vận động chân một cách bình thường. Đây không phải một bệnh khó điều trị; Tuy nhiên, nếu không được phát hiện sớm và xử lý kịp thời thì có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.
Nguyên nhân gây tràn dịch khớp gối
- Do chấn thương: Các chấn thương thể thao, vận động quá sức, tai nạn khi lao động hoặc tham gia giao thông có thể khiến cho sụn khớp bị tổn thương, các dây chằng chéo trước và sau bị rách hoặc đứt, gãy xương, rách sụn chêm…
- Bệnh lý về khớp: Một số bệnh lý mãn tính như thoái hóa khớp, nhiễm trùng khớp, gút, thấp khớp, rối loạn đông máu… cũng có thể dẫn đến tình trạng tràn dịch.
- Nhiễm khuẩn: Vi khuẩn lao, mycoplasma, hoặc vi rút, vi nấm cũng có thể là nguyên nhân gây tràn dịch khớp gối.
Dấu hiệu nhận biết tràn dịch khớp gối
Dấu hiệu đầu tiên giúp phát hiện tràn dịch khớp gối là tình trạng vùng khớp gối bị mẩn đỏ, kèm theo đó là sưng, phù nề. Khi tiến hành so sánh 2 khớp gối với nhau có thể dễ dàng nhận thấy sự lớn bất thường của bên tràn dịch do bao khớp bị dày lên.
Người bệnh thường có cảm giác nặng nề hơn ở bên khớp bị tổn thương, bị hạn chế vận động, đi lại khó, không thể gấp – duỗi chân như bình thường.
Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời thì dần dà theo thời gian các cơ ở xung quanh sẽ yếu dần khiến cho khớp dần mất sự vững chắc, kèm theo đó là các cơn đau dai dẳng.
Ngoài những dấu hiệu lâm sàng kể trên, các bác sĩ có thể thực hiện một số phương pháp để xác định chính xác bệnh lý cũng như tình trạng bệnh.
- Công thức máu: Giúp xác định tình trạng viêm nhiễm cũng như viêm khớp dạng thấp
- Chụp X-quang: Phát hiện các gãy xương, trật khớp, thoái hóa khớp, u xương
- Chụp cộng hưởng từ MRI: Ngoài các bất thường về xương còn có thể phát hiện các tổn thương ở dây chằng, gân, sụn khớp.
- Chọc hút dịch khớp: Xác định bản chất của dịch ở trong khớp, từ đó giúp chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây bệnh.
Khớp gối bị tràn dịch có nguy hiểm không?
Tràn dịch khớp gối ở giai đoạn sớm có thể được điều trị dứt điểm và không gây biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách có thể gây vận động khó do sưng viêm, các biến chứng như nhiễm trùng khi chọc hút dịch khớp nhiều lần có thể phá hủy khớp gối, thậm chí ảnh hưởng đến nhiều bộ phận khác trên cơ thể.
Các phương pháp điều trị tràn dịch khớp gối
Việc chọn phương pháp nào để điều trị tràn dịch khớp gối phụ thuộc vào từng giai đoạn, mức độ trầm trọng của bệnh. Các phương pháp phổ biến bao gồm:
- Sử dụng thuốc: Thuốc giảm đau, thuốc kháng sinh được sử dụng khi người bệnh có nguy cơ bị nhiễm khuẩn. Ngoài ra là thuốc kháng viêm corticosteroid tiêm trực tiếp vào đầu gối hoặc uống. Việc dùng thuốc phải được chỉ định và dưới sự theo dõi chặt chẽ của bác sĩ do thuốc có thể gây tác dụng phụ.
- Điều trị xâm lấn: Việc dư thừa dịch trong khớp đầu gối không chỉ hạn chế vận động mà còn gây đau. Việc chọc hút dịch có thể giúp giảm nhẹ các triệu chứng. Phương pháp này có thể được kết hợp với sử dụng thuốc.
- Nội soi: Nội soi khớp gối cũng giúp phát hiện các tổn thương ở sụn và dây chằng.
- Phẫu thuật: Trường hợp bệnh nặng sẽ được chỉ định phẫu thuật.
- Vật lý trị liệu: Giúp người bệnh phục hồi chức năng khớp gối.
Vật lý trị liệu tràn dịch khớp gối
Dựa vào tình trạng của từng người bệnh mà các bác sĩ chỉ định phương pháp vật lý trị liệu phù hợp.
- Sử dụng nhiệt: Tận dụng nhiệt để tác động vào vùng bị đau có tác dụng giảm đau hiệu quả, kháng viêm. Máu cũng lưu thông tốt hơn, tăng cường sự vận chuyển các chất dinh dưỡng đến khớp gối. Các kĩ thuật sử dụng nhiệt phổ biến gồm: Tia hồng ngoại, chườm ngải cứu, ngâm bùn nóng…
- Điện trị liệu: Bao gồm sử dụng sóng ngắn và dòng xung điện. Sóng ngắn tác động đến vùng khớp gối, tăng cường chuyển hóa, có tác dụng giảm đau, chống viêm, giảm phù nề. Dòng xung điện tăng cường sức mạnh cho các cơ khớp gối, giảm đau, tăng cường tuần hoàn máu tới sụn khớp.
- Chiếu la – ze: Tie la – ze tác động lên khớp gối bị tràn dịch, có tác dụng làm mềm, giảm đau, chống viêm. Bên cạnh đó các tổ chức sụn khớp cũng được tái tạo.
- Siêu âm: Thông qua kĩ thuật này các tổn thương xơ sẹo được phục hồi đáng kể. Nó cũng có tác dụng giảm đau, chống viêm. Không những vậy, quá trình chuyển hóa trong cơ thể cũng được kiểm soát, tái tạo là cấu trúc của sụn khớp.
- Vận động trị liệu: Dựa vào tình trạng của từng người bệnh mà các bác sĩ thiết kế bài tập phù hợp. Các bài tập có thể là tay không hoặc với các dụng cụ hỗ trợ, dụng cụ vật lý trị liệu.
Bài tập vận động trị liệu cho người bệnh tràn dịch khớp gối
Dưới đây là một số bài tập giúp nhanh chóng phục hồi chức năng cho người bệnh bị tràn dịch khớp gối.
# 1. Kéo giãn cơ đùi sau
Bài tập này có tác dụng giảm co thắt cơ cũng như tình trạng căng cứng cơ, khớp gối được giảm đáng kể áp lực.
- Người bệnh nằm ngửa trên sàn.
- Co chân phải, chân trái nâng lên cao.
- Sử dụng 2 tay để cố định khớp gối của chân đang giơ cao, thực hiện kéo nhẹ về phía thân người.
- Phần mũi của chân trái hướng xuống dưới sẽ giúp cơ đùi được kéo giãn nhiều hơn.
- Giữ yên tư thế trong 10 giây rồi trở về tư thế chuẩn bị.
- Lặp lại 2 lần với mỗi bên.
#2. Bài tập tăng sức mạnh cơ đùi bên hông
Bài tập này có tác dụng tăng cường sức mạnh cho cơ đùi ở hai bên hông, nhờ đó tăng cường sức mạnh cho khớp gối, giảm đau.
- Người bệnh nằm nghiêng trên mặt sàn.
- Hai chân duỗi thẳng, từ từ nâng 1 chân lên cao và tạo thành góc 60 độ so với mặt phẳng.
- Giữ nguyên tư thế trong 5 giây rồi hạ chân xuống, trở về vị trí ban đầu.
- Thực hiện động tác trong 5 – 10 lần cho mỗi bên chân, lặp lại 3 hiệp.
#3. Bài tập với thiết bị phục hồi chức năng
Thiết bị phục hồi chức năng 3 trong 1 và 4 trong 1 có thể cung cấp các bài tập nhẹ nhàng cho chân và tay.
- Người bệnh ngồi trên thiết bị, lưng tựa vào đệm ghế ở phía sau, 2 tay đặt trên tay ghế.
- Đặt chân lên bàn đạp và cài quai.
- Từ từ đạp tới trước hoặc lùi về sau.
- Lúc đầu các bạn nên tập chậm rãi, từ từ, và để ở chế độ nhẹ nhất. Khi đã quen có thể tăng dần tốc độ, hoặc điều chỉnh núm kháng lực ở trên thiết bị để tăng độ nặng.
Một số lưu ý khi thực hiện vật lý trị liệu tràn dịch khớp gối
- Người bệnh nên thực hiện kiểm tra mức độ tràn dịch trước khi áp dụng phương pháp vật lý trị liệu. Qua những hình ảnh chuẩn xác, các chuyên gia sẽ tư vấn các động tác phù hợp.
- Quá trình tập vận động trị liệu lúc đầu thường diễn ra ở các bệnh viện, trung tâm phục hồi chức năng, về lâu dài người bệnh có thể tự tập ở nhà. Các động tác nên được thực hiện một cách từ từ, tránh gấp gáp khiến bệnh trở nặng và tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn.
- Với người mới, cho dù tập tay không hay sử dụng thiết bị phục hồi chức năng 3 trong 1, 4 trong 1, xe đạp tập thể dục… thì các cơ, khớp cũng không nên vận động quá 20 lần. Sau này khi đã quen các bạn có thể điều chỉnh cho phù hợp.
Phòng ngừa tràn dịch khớp gối
Ngoài điều trị tích cực thì việc áp dụng các biện pháp dưới đây sẽ giúp chúng ta giảm thiểu được nguy cơ, đồng thời bình phục nhanh hơn trong quá trình trị liệu.
- Xây dựng chế độ dinh dưỡng lành mạnh: Việc có chế độ ăn uống khoa học rất quan trọng. Người bệnh được khuyên nên tăng cường protein, nhất là từ thịt lợn, gia cầm, hải sản. Ngoài ra là các thực phẩm giàu axit béo Omega 3, có nhiều trong các loại cá. Các món ăn có xương (canh xương), sườn, rất giàu can xi, sẽ giúp cho sụn khớp khỏe hơn.
- Sinh hoạt hàng ngày: Cần nghỉ ngơi đầy đủ để chân không bị chịu nhiều tác động tiêu cực. Tránh đi lại nhanh, mang vác vật nặng. Nên tăng cường tập thể dục thể thao, nhất là các bài tập cho chân, đùi.
- Duy trì thể trạng hợp lý: Thừa cân và béo phì có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe. Đối với xương khớp nói chung và đầu gối nói riêng thì đó là áp lực từ chính trọng lượng cơ thể. Do đó, các bạn không nên để bản thân bị tăng cân không kiểm soát.
- Khám bệnh định kì: Thói quen này giúp chúng ta phát hiện sớm các bệnh lý tiềm ẩn, điều trị kịp thời khi còn sớm, giúp giảm thời gian và chi phí điều trị.
Trên đây là một số chia sẻ từ Daiviet Sport về Tràn dịch khớp gối và Phương pháp vật lý trị liệu hiệu quả. Mong rằng qua các thông tin chia sẻ các bạn hiểu hơn về căn bệnh này cũng như nguyên nhân, triệu chứng, phương pháp điều trị và những tác động tích cực của vật lý trị liệu, từ đó chăm sóc sức khỏe bản thân hoặc người thân trong gia đình tốt hơn.
Nếu còn thắc mắc nào khác, hoặc có nhu cầu mua trang bị dụng cụ phục hồi chức năng, máy tập thể dục, hãy liên hệ với Daiviet Sport để được tư vấn cụ thể.
