Thực đơn dành cho người béo phì

Theo bác sĩ Trần Quốc Long, Chuyên Khoa I, Bệnh viện Bưu Điện II, khi muốn giảm cân, điều đầu tiên là bạn nên biết rõ nguyên nhân nào gây tình trạng thừa cân của mình để từ đó có những tác động phù hợp nhất. Ở người bình thường, mỡ được giữ ở một thể tích nhất định, vì những tế bào mỡ này bị thần kinh đại não khống chế. Tuy nhiên, đối với người thừa cân, trong giai đoạn đầu, sự tích lũy mỡ trong mô mỡ chủ yếu là gia tăng kích thước tế bào. Thể tích các tế bào này lớn gấp đôi, thậm chí gấp nhiều lần so với người bình thường.

Khi tình trạng thừa cân kéo dài, bên cạnh sự gia tăng kích thước tế bào sẽ có hiện tượng tăng phân bào để thành lập các tế bào mỡ mới. Do đó nếu rơi vào tình trạng thừa cân lâu năm, bạn cần thiết lập một kế hoạch giảm cân riêng để chuyển hóa thành công các tế bào mỡ lâu năm trong cơ thể đồng thời ngăn việc sản sinh các tế bào mỡ mới.

Bác sĩ Long cho rằng muốn giảm cân an toàn, hiệu quả, bạn nên thực hiện chương trình ăn kiêng phù hợp với mục tiêu cụ thể. Một chương trình ăn kiêng khỏe và an toàn phải cung cấp năng lượng tối thiểu cho nhu cầu vận động hàng ngày. Ngoài ra, nó cũng cần cung cấp đủ đạm, các vitamin và khoáng chất cho cơ thể.

Cụ thể, người thừa cân nên giảm dần lượng thức ăn, tránh bữa phụ buổi tối. Nếu tầm tối khuya khi ăn xong bữa tối bạn vẫn có cảm giác đói, nên uống đồ uống không đường hoặc chứa ít calo như nước tinh khiết hay nước ép hoa quả. Bên cạnh đó, việc uống từ một đến 2 cốc nước trước mỗi bữa ăn giúp tăng hiệu quả giảm cân tới 30% so với không uống. Nếu tiếp tục duy trì thói quen này, khả năng giữ mức cân ổn định sẽ tốt, thậm chí còn tiếp tục giảm nhẹ sau một năm.

Một lưu ý khác khi thực hiện chế độ giảm cân là ăn chậm, nhai kỹ, giảm các loại thức ăn cung cấp nhiều năng lượng, tăng các thức ăn nghèo năng lượng để đảm bảo bữa ăn về mặt số lượng. Theo đó, bạn nên hạn chế dùng thức ăn chiên, quay, xào, thịt mỡ, da, lòng, bột, đường, nước ngọt, kẹo, bánh quy, khoai tây chiên, các thực phẩm chế biến sẵn như xúc xích, jambon, đậu phộng chiên, kem, các thức ăn khô, các loại bột giàu năng lượng..., tăng cường rau, trái cây không ngọt, cá, đậu hũ, các loại đậu đỗ. Ngoài ra, người thừa cân có thể đưa vào thực đơn hàng ngày những thực phẩm giúp tăng cường đốt cháy chất béo trong cơ thể như trà xanh, bưởi, cam, gừng, tỏi, ớt ngọt.

Đặc biệt, bạn không nên bỏ bữa và giữ thói quen ăn sáng. Việc bỏ qua một bữa ăn sẽ làm giảm lượng calo trong giờ đó, nhưng sẽ khiến bạn bị đói hơn, dễ dẫn tới tình trạng ăn bù. Lý do thứ hai khiến việc duy trì bữa sáng quan trọng vì sau một giấc ngủ dài, quá trình trao đổi chất trong cơ thể chậm lại, chất béo sẽ tích trữ nhiều hơn. Nếu bỏ bữa ăn sáng đồng nghĩa với hệ tiêu hóa hoạt động kém hiệu quả và lượng calorie bị đốt cháy giảm.

Bên cạnh chế độ ăn kiêng phù hợp, bác sĩ Nguyễn Kim Hưng, Giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TP HCM cho biết, để giảm cân bạn cũng nên điều chỉnh chế độ sinh hoạt phù hợp, không thức khuya hoặc dậy muộn. Ngoài ra, người thừa cân cần tập thể dục mỗi ngày. Vận động nhằm mục đích tiêu hao năng lượng dự trữ dưới dạng mô mỡ, làm tăng khối cơ bắp và khối xương qua đó giảm các vùng lỏng lẻo của cơ thể, hạn chế khu vực phát triển của các tế bào mỡ

Về việc có nên dùng thuốc để giảm cân hay không, bác sĩ Nguyễn Thị Hoa, Trưởng khoa Dinh dưỡng Bệnh viện Nhi đồng 1 TP HCM, khuyên chỉ những trường hợp thất bại khi điều trị bằng phương pháp thay đổi lối sống (giảm ăn và luyện tập) và có biến chứng do béo phì (tiểu đường…) hoặc béo phì rất nặng, mới nên dùng thuốc và phải theo sự chỉ dẫn của bác sĩ. Thuốc giảm cân chỉ thực sự có tác dụng nếu bệnh nhân kèm thêm biện pháp giảm năng lượng nạp vào và tăng năng lượng tiêu hao.

Theo bác sĩ Hoa, đối với loại thuốc giảm cân được quảng cáo là gây no, chán ăn thì rất nguy hiểm, bởi thuốc sẽ tác dụng lên thần kinh trung ương và tác dụng lên cơ quan ngoại vi như dạ dày. Việc tác dụng lên thần kinh trung ương có thể gây biến chứng trầm cảm, biếng ăn thần kinh dẫn đến suy dinh dưỡng và có thể tử vong.

Người thừa cân hiện có rất nhiều biện pháp giảm cân để lựa chọn. Tuy nhiên, theo Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Hoàng Lam, phòng khám đa khoa Bình Thái, bạn nên kết hợp các biện pháp như ăn kiêng, vận động và sử dụng các sản phẩm là thực phẩm chức năng hỗ trợ giảm cân để mang lại hiệu quả tốt hơn.

"Riêng thực phẩm chức năng hỗ trợ giảm cân, người dùng nên lựa chọn những sản phẩm có 2 tác động: giúp chuyển hóa mỡ thừa trong cơ thể và ngăn hình thành mỡ mới vào cơ thể", bác sĩ Long nói.

7 hoạt chất có tác dụng giảm cân hiệu quả, đó là: Hoodia giordonii, Garcinia cambogia, Camella sinensis, Citrus aurantium, L-Carnitin, Spirulina. Khi kết hợp chúng lại với nhau, có thể giúp tiêu hủy lớp mỡ lâu năm, ngăn hình thành mỡ mới. Đặc biệt, bạn nên chọn những sản phẩm thực phẩm chức năng uy tín, thành phần hoạt chất có nguồn gốc thiên nhiên, kết hợp những hoạt chất có tính năng tăng cường chuyển hóa giúp tiêu hủy mỡ tích tụ lâu năm trong cơ thể đồng thời ức chế sản sinh tế bào mỡ mới.